چاپ افست چیست؟

صنعت چاپ یکی از حوزه‌هایی است که در کنار اهمیت و کاربرد بالای خود از گذشته تاکنون، تغییر و تحولات گوناگونی را به خود دیده‌است. به‌طور مثال، اگر شناخت اندکی هم نسبت به این حوزه داشته‌ باشید، احتمالاً با چاپ دیجیتال، انواع و کاربردهای آن آشنا هستید. اما در این نوشته قصد داریم نوع دیگری از چاپ را معرفی کنیم که امروزه به‌عنوان روشی مناسب برای تیراژهای بسیار بالاتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چاپ افست یکی از انواع چاپ‌هاست که با ساختار سریع چاپی و تثبیت بالای رنگ، از محبوبیت بالایی در این صنعت برخوردار است، بنابراین تلاش می‌کنیم تا این مورد از انواع مختلف چاپ‌ها را همراه با مزایا و معایب، شیوهٔ فرآیند، کاربردها و سایر موارد مرتبط با آن شرح دهیم. این مقاله را تا پایان بخوانید.

پیشنهاد می‌کنم قبل ازمطالعه این مقاله، مقاله قبلی تفاوت چاپ دیجیتال و افست را مطالعه کنید!

چاپ افست چیست؟

چاپ افست چیست؟ چاپ افست (Offset Printing) که آن را با نام‌های لیتوگرافی آفست و لیتوآفست نیز می‌شناسند، نوعی از انواع چاپ است که با تنوع رنگی فراوان و عموماً در تیراژهای بالا، روی کاغذ انجام می‌شود. به بیانی دیگر، آفست رایج‌ترین روش برای چاپ محصولاتی است که دارای تیراژ بالا هستند. محصولات حاصل از این نوع چاپ، کاربردهای فراوانی را در زندگی روزمرهٔ ما دارند که کتاب‌ها، روزنامه‌ها، تراکت، کارت ویزیت و… تنها بخشی از کاربردهای این روش محسوب می‌شوند.

این روش چاپ انواع گوناگونی دارد که برحسب نیازهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. دستگاه‌های مربوط به روش افست با توجه به مدل‌های مختلفی که دارند، امکان چاپ در ابعاد 50*35، 100*70 و حتی گاهاً تا 140*100 سانتی‌متر را فراهم می‌کنند.

ویژگی دیگری که در این نوع چاپ می‌توان به آن اشاره کرد، ترکیب رنگی CMYK است. روال کار نیز به این صورت است که در هر محله یک رنگ روی کاغذ نقش می‌بندد و این مراحل تا ایجاد ترکیب دقیق رنگ روی کاغذ تکرار می‌شود. این مورد یکی از تفاوت‌ها میان چاپ دیجیتال و افست است. در یکی از بخش‌های مقاله به این تفاوت‌ها خواهیم پرداخت.

مطالب مرتبط با این موضوع:

تفاوت رنگ‌بندی CMYK و RGB در چاپ

تاریخچه چاپ افست

لیتوگرافی برای اولین‌بار جهت بازسازی آثار هنری با قیمتی مناسب ایجاد شد. با توجه به این‌که صفحات چاپ در آن زمان عموماً از جنس آهک بودند، کاربرد این روش به استفاده روی سطوح پرمنفذ محدود می‌شد. نام این روش نیز از واژه‌ای یونانی به معنای «تصویر از سنگ» گرفته شده‌است.

در سال 1875، اولین ماشین لیتوگرافی آفست چرخی در انگلستان و توسط رابرت بارکلی به ثبت رسید. در این دستگاه به جای سنگ تخت، از استوانهٔ فلزی استفاده شد؛ درواقع استوانهٔ آفست با مقوای مخصوصی پوشانده می‌شد تا تصویر چاپ‌شده را از سنگ به سطح فلز انتقال دهد.

همزمان با پایان قرن نوزدهم میلادی و افزایش محبوبیت عکاسی در میان مردم، بسیاری از شرکت‌های لیتوگرافی از کار افتادند. از آن پس این فناوری وارد چاپخانه‌ها شد و در سال 1903، شرکت مطبوعاتی پیتر پرس برای اولین در چاپ روزنامه‌های خود از چاپ افست بهره برد.

در پایان نیز می‌توان اشاره کرد که استالی تی مک‌برایر، ناشر روزنامه، در سال 1954 از دستگاه آفست Vanguard web برای چاپ روزنامه‌های خود رونمایی کرد.

فرآیند چاپ افست

چاپ افست فرآیند جالب توجهی دارد. عملیات چاپ در این روش سه مرحله دارد که در زیر توضیح می‌دهیم:

غلتک اول را که از لایه‌ای آلومینیوم مانند یا زینک پوشیده شده‌است برای چاپ خود از جوهر (معمولا CMYK) پر می‌کنیم. این غلتک که آن را با عنوان غلتک جوهر نیز می‌شناسند؛ روی سیلندر صفحه با غلتک آب درگیر می‌شود تا مناطقی که جوهر دارد از روی سیلندر پاک شود.
سیلندر پایینی که سیلندر آفست نام دارد، در جهت عکس چرخش سیلندر بالایی قرار می‌گیرد. با غلتیدن سیلندر صفحه بر سیلندر افست، آب کاملا فشرده شده و جوهر به‌شکل تصویر آینه‌ای رو کاغذ شکل می‌گیرد.
غلتک نهایی نیز که استوانه‌ای فولادی است و باعث می‌شود که چاپ تصویر غلتک آفست روی سطح چاپی، دقیق و کامل باشد. گفتنی است که این غلتک به غلتک فشار معروف است.

توجه داشته باشید که تمامی اقلام چاپی با این شیوه مانند تراکت، بروشور، کارت ویزیت و… طبق همین مراحل تولید می‌شوند. با توجه به کاربردهای فراوان محصولات تولیدی با روش افست، بسیاری از مراکز ارائه‌دهندهٔ خدمات چاپ این محصولات را به‌صورت چاپ آنلاین نیز عرضه می‌کنند.

تفاوت چاپ افست و چاپ دیجیتال

در این مقاله تلاش می‌کنیم تا جزئیات مختلف چاپ افست را معرفی کنیم. با توجه به این‌که چاپ دیجیتال یکی از انواع روش‌های چاپ به‌حساب می‌آید که هم کاربردهای فراوانی دارد و هم در میان افراد شناخته‌شده است، تصمیم گرفتیم که این دو شیوه را با یکدیگر مقایسه کنیم. چهار مورد زیر اصلی‌ترین تفاوت‌ها میان این دو روش در صنعت چاپ هستند:

۱. حجم و تعداد چاپ

اولین تفاوت اصلی چاپ دیجیتال و آفست، میزان چاپ مدنظر است. چاپ دیجیتال برای تعداد چاپ کمتر و آفست برای چاپ با حجم بالاتر (معمولا بالای 1000 تیراژ) مناسب است.

۲. تنظیمات

چاپ دیجیتال دارای تنظیمات سریع و روان است، به همین منظور گزینه‌ای عالی برای سفارشات در تعداد پایین محسوب می‌شود. اما در نوع افست، هنگامی که نیاز به کیفیت مناسب در تیراژ بالا باشد، می‌توان بدون تغییر تنظیمات از نوع آفست کمک گرفت.

۳. قابلیت‌های رنگ

؛ همان‌گونه که اشاره شد، در عملیات چاپ به روش آفست، از ترکیب رنگی CMYK در لایه‌ای پلاستیکی روی سطح جسم استفاده می‌شود، اما در چاپگرهای دیجیتال، تونر خشک یا تلفیق رنگی SPOT مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۴. قابلیت چاپ روی اجسام

چاپ دیجیتالی تنها قابلیت چاپ روی فضای مسطحی مانند کاغذ را دارد، در صورتی که از روش آفست می‌توان روی تمامی سطوح مانند کاغذ، چرم و وینیل بهره برد.

مزایا و معایب چاپ افست

استفاده از چاپ افست نیز مانند تمامی روش‌های دیگر این صنعت، مزایا و معایب مشخصی دارد، بنابراین درصورتی که قصد بهره‌مندی از شیوهٔ آفست را دارید، بهتر است که این موارد را بشناسید.

مزایا

موارد زیر را می‌توان اصلی‌ترین مزایای چاپ به روش آفست دانست:

این روش کیفیت چاپ خوبی را همراه با تثبیت رنگ روی کاغذ ارائه می‌دهد.
محدودیت‌های بسیاری از روش‌ها در رابطه با چاپ روی سطوح مختلف را کنار می‌زند. در روش آفست، امکان چاپ روی بسیاری از سطح‌های گوناگون وجود دارد.
با توجه به این‌که این روش برای چاپ در تیراژ بالاست، هزینه‌ها را به‌طور محسوسی کاهش می‌دهد.
فرآیند چاپ در این روش، از سرعت بالایی برخوردار است.

معایب

در کنار مزایای ذکرشده، این روش معایبی نیز همراه خود دارد؛ موارد زیر اصلی‌ترینِ آن‌ها محسوب می‌شوند:

دستگاه چاپگر آفست بسیار گران‌قمیت است.
راه‌اندازی این دستگاه زمان و ضایعات زیادی دارد، به همین دلیل هزینهٔ راه‌اندازی بالایی دارد.
فرآیند چاپ در این روش پیچیده است، بنابراین برای حفظ کیفیت کار، نیازمند استفاده از اپراتور آموزش‌دیده هستید.

انواع دستگاه چاپگر آفست

ماشین‌ها و دستگاه‌هایی که وظیفهٔ چاپ افست را برعهده دارند، به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ دستگاه‌های ورق (شیت) و دستگاه‌های رول (روتاسیون). در این بخش، توضیح مختصری را در رابطه با این دو نوع دستگاه بیان خواهیم کرد:

1. دستگاه‌های آفست ورق (شیت)

این دستگاه‌ها به‌منظور چاپ کاغذ به‌صورت ورق تولید شده‌اند و در چاپ‌های ظریف رنگی و تراژهای متوسط کاربرد دارند. البته باید توجه داشت که ظرافت عملکرد دستگاه‌های ورق همیشه هم از دستگاه های رول بیشتر نیست، اما در اکثر اوقات چاپ آلبوم‌های هنری و چندرنگ را با این دستگاه‌ها انجام می‌دهند.

با توجه به کاربردهای عمومی دستگاه‌های آفست ورق، در بخش‌های بعدی نوشته، نکاتی دربارهٔ شیت‌ها و سپس کاربردهای این دستگاه‌ها را عنوان خواهیم کرد.

2. دستگاه‌های آفست رول (روتاسیون)

از این نوع دستگاه برای چاپ روی کاعذهای رول استفاده می‌شود. موارد بسیار پرتیراژ مانند مطبوعات و کتاب‌ها، اصلی‌ترین کاربرد این دستگاه‌ها به‌شمار می‌رود. این دستگاه‌ها از نظر مقرون‌به‌صرفه بودن، سرعت عملیات چاپ و دارا بودن امکانات صحافی، نسبت به نوع دیگر دستگاه‌های آفست برتری دارند.

شیت عمومی و شیت اختصاصی

شیت عمومی و شیت اختصاصی دو اصطلاح رایجی هستند که در حوزهٔ چاپ افست کاربرد دارند. هرکدام از آن‌ها معنای مختص به خود را دارند و در این بخش نوشته، توضیح مختصری را در رابطه با آن‌ها ارائه می‌دهیم.

منظور از شیت عمومی، نوعی از چاپ به‌شمار می‌رود که معمولاً از کیفیت چاپ پایین‌تری برخودار است. طبیعی است که این نوع از چاپ‌ها هزینهٔ کمتری نیز خواهند داشت. از طرف دیگر، نوع شیت اختصاصی در چاپ‌های آفست، کیفیت بالاتری داشته و سرعت عملیات چاپ نیز در آن‌ها بیشتر است.

درواقع شیت یک صفحه با ابعادی معین است که فایل‌های تحت چاپ، همگی در آن چیده می‌شوند. در مرحلهٔ بعد، به شیت‌ها زینک اختصاص می‌دهند تا الگویی از طرح موردنظر در آن کپی شود. این نکته هم قابل ذکر است که برای هرکدام از رنگ‌های آبی (Cyan)، قرمز (Magenta)، زرد (Yellow) و مشکی (Key) در ترکیب CMYK، زینکی جداگانه اختصاصی داده می‌شود تا رنگ‌بندی عملیات چاپ مطابق آنچه تعیین‌شده انجام شود.

اکنون تفاوتی که قصد صحبت از آن را داریم فرا می‌رسد؛ شیت‌ها ممکن است عمومی یا اختصاصی باشند. در یک شیت عمومی، فایل‌های مشتریان مختلف احتمال دارد که در کنار هم قرار گرفته و همزمان چاپ شود. در این روش، محصولات نهایی را پس از پایان چاپ بُرش می‌زنند، اما شیت اختصاصی متعلق به یک مشتری است و سفارش سایر افراد در آن قرار داده نمی‌شود.

در شرایط معمول، چاپ با شیت عمومی هزینهٔ کمتری نسبت به شیت اختصاصی خواهد داشت، چراکه در شیت‌های اختصاصی، بخشی از شیت خالی می‌ماند تا کار به‌صورت شخصی و با سرعت بیشتری انجام شود، بنابراین هزینهٔ بیشتری را شامل می‌شود.

در شیت‌های عمومی با توجه به این‌که با کارهای مختلفی پرمی‌شود، مشتری تنها هزینهٔ کار خود را می‌پردازد، اما باید به این نکته هم توجه کرد که در بیشتر اوقات، پرشدن یک شیت نیازمند زمان بیشتری است و احتمالاً مدت‌زمان انجام آن نیز طولانی‌تر خواهد بود. گفتنی است به شیت عمومی و اختصاصی، فرم عمومی و اختصاصی هم گفته می‌شود.

کاربردهای چاپ افست

در کنار چاپ روزنامه‌ها، کتاب‌ها و سایر کاربردهای سنتی چابگر آفست، در این نوشته قصد داریم با پنج مورد از محصولات تولیدی با چاپ افست آشنا شویم که در زندگی بسیاری از افراد مورد استفاده قرار می‌گیرند، بنابراین چاپ تراکت، چاپ بروشور، چاپ کارت ویزیت، چاپ سربرگ و چاپ برگه یادداشت را به‌عنوان کاربردهای این روش از چاپ در ادامه معرفی خواهیم کرد. شایان ذکر است که مراکز معتبر اینترنتی، این محصولات را از طریق چاپ آنلاین نیز به مشتریان خود عرضه می‌کنند:

1. چاپ تراکت

استفاده از تراکت با حداقل هزینه در حجم وسیعی از شهر، یک راه ساده و به‌صرفه برای معرفی کسب‌وکار یا محصولات شماست. درواقع تراکت تبلیغاتی، برگه‌ای چاپ‌شده و تانشده است که برای اطلاع‌رسانی به مردم در رابطه یا یک رویداد یا معرفی محصولات مختلف استفاده می‌شود.

چاپ تراکت به روش آفست، معمولا در 7 سایز استاندارد و تعریف‌شده اتفاق می‌افتد. ابعاد A3، A4، A5، A6، B4، B5 و B6 موارد استانداردی هستند که تراکت‌ها در آن‌ها تولید می‌شوند. عموم تراکت‌ها به‌صورت رنگی و روی برگه گلاسه چاپ می‌شوند، اما امکان چاپ آن‌ها بر برگه تحریر و انواع دیگر کاغذها نیز وجود دارد.

A5 پرکاربردترین سایز میان تراکت‌های به‌شمار می‌رود. چاپ این تراکت‌ها روی گلاسه 135 گرم، گلاسه 170 گرم، تحریر 80 گرم، تحریر 80 گرم ایرانی، کاغذ کرافت و تراکت لاکچری گلاسه 300 گرم با روکش سلفون مات و یا براق، انجام می‌گیرد.

دوم ابعاد پرطرفدار در میان تراکت‌ها، A6 است؛ این محصولات عموماً روی کاغذ گلاسه ۱۳۵ گرم، گلاسه ۳۰۰ گرم با روکش، گلاسه ۱۷۰ گرم و تحریر ۸۰ گرم، تحریر ۸۰ گرم ایرانی و کاغذ کرافت چاپ می‌شوند.

پس از این سایز ذکرشده، ابعاد A4، B6، B5، B4 و A3 به ترتیب مواردی هستند که برای تولید تراکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌طورکلی، چاپ تراکت یکی از اصلی‌ترین و پرطرفدارترین کاردبردهای چاپ افست محسوب می‌شود.

2. چاپ بروشور

اگر به‌دنبال یک راه ساده و تاثیرگذار برای تحت‌تأثیر قراردادن مشتریان یا معرفی کسب‌وکار خود با هزینهٔ حداقلی هستید، می‌توانید از بروشورها کمک بگیرید. بروشورها کتابچه‌ها یا مجله‌هایی هستند که صفحات مختلف آن حاوی تصاویر و شرحی بر ویژگی‌های محصولات و خدمات شماست.

چاپ بروشور به شیوهٔ آفست عموماً روی برگه گلاسه 120 گرم، گلاسه 135 گرم، گلاسه 170 گرم، گلاسه 300 گرم با روکش و همچنین کاغذ تحریر 80 صورت می‌گیرد. هرکدام از محصولات چاپی ذکرشده روی انواع برگه‌ها، در سه ابعاد A3، A4 و A5 تولید می‌شوند.

گفتنی است که برگه‌های گلاسه 135 گرم، 170 گرم و 300 گرم، نسبت به سایر کاغذها در چاپ بروشور محبوبیت بیشتری دارند.

3. چاپ کارت ویزیت

کارت ویزیت ابزاری برای معرفی و یک راه ارتباطی برای دسترسی مشتریان به شماست. كارت ویزیت یكی از مؤثرترین و ارزان‌ترین ابزارهای تبلیغات و بازاریابی به‌شمار می‌رود، چراکه به‌وسیلهٔ آن، اطلاعات یك شخص یا کمپانی به ساده‌ترین شكل ممکن در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد.

چاپ کارت ویزیت به‌کمک چاپگر آفست، در تنوع‌های گوناگونی قابل عرضه است. چاپ‌های یک‌رو و دورو، اشکال دور گرد، دور تیز، دایره‌ای، مربعی و… همگی تنوع‌هایی هستند که هرکدام در بیش از 10 جنس تولید می‌شوند. سلفون براق و مات، لمینت براق، مات و برجسته، نوشتاری، گلاسه، طلاکوب و پی‌وی‌سی، چند مورد از اصلی‌ترین جنس‌ها برگه در چاپ کارت ویزیت محسوب می‌شوند.

مطالب مرتبط با این موضوع:

کارت ویزیت چیست؟ 18 جنس قابل برای چاپ کارت ویزیت

4. چاپ سربرگ

بخش بالایی نامه‌های اداری که شامل نام سازمان، نشان و آدرس می‌باشد، سربرگ نامیده می‌شود. این قسمت معمولاً با یک نام، آدرس، نمادی(لوگو) از شرکت مربوطه و گاهاً یک الگوی پس‌زمینه پُر می‌شود. البته گفتنی است که اصطلاح «سربرگ» عموماً به تمام برگه‌ای اشاره دارد که برای چنین مواردی چاپ می‌شود.

درواقع چاپ سربرگ و ست اداری و مدیریتی، یکی از اجزای اصلی تبدیل شدن به یک کسب‌وکار بزرگ، مهم و پایدار است. گفتنی است که استفاده از روش آفست برای چاپ سربرگ، معمولاً روی برگه‌های تحریری 80 و 100 گرم، کتان 120 گرم و کارتی 140 گرم انجام می‌پذیرد.

5. چاپ برگه یادداشت

به‌عنوان آخرین کاربرد چاپ افست، قصد داریم به تولید برگه یادداشت بپردازیم. چاپ برگه یادداشت به‌عنوان یکی از اوراق پرکاربرد اداری، معمولاً در ابعاد A6 و 10*10 سانتی‌متر انجام می‌شود. همچنین این برگه‌ها را می‌توان به‌صورت یک‌رو و دورو چاپ کرد.

در چاپ برگه یادداشت توجه داشته‌باشید که حتماً لوگوی شما بر آن قرار گیرد، چراکه این موضوع اعتبار کسب‌وکار شما را در نگاه مشتری بالا می‌برد.

جمع بندی نهایی از چاپ افست

چاپ آفست که با عناوین لیتوگرافی آفست و لیتوآفست نیز شناخته می‌شود، نوعی از انواع چاپ محسوب می‌شود که با تنوع رنگی فراوان و برای تیراژهای بالا، روی انواع کاغذها قابل انجام است.

در این شیوه از چاپ، معمولاً تعداد تیراژ بالاست، از ترکیب رنگی CMYK استفاده می‌شود و محدودیت کمی در رابطه با جنس اجسام مورد چاپ وجود دارید. این موارد، اصلی‌ترین تفاوت‌ها میان روش آفست و دیجیتال هستند.

روش آفست نیز مانند شیوه‌های دیگر چاپ، دارای معایب و مزایای گوناگونی است. کیفیت خوب و تثبیت رنگ در چاپ، محدودیت کم چاپ روی اجسام مختلف، کاهش هزینه در تیراژ بالا و سرعت بالای فرآیند، اصلی‌ترین مزایای آن هستند. البته باید گفت که چاپگر آفست هزینهٔ بالایی دارد، راه‌اندازی آن دشوار و پرهزینه بوده و استفاده از آن نیازمند اپراتور ماهر است.

انواع دستگاه چاپگر آفست، به دو دستهٔ آفست ورق (شیت) و آفست رول (روتاسیون) تقسیم می‌شوند. در این مقاله در رابطه با شیت عمومی، شیت اختصاصی و تفاوت‌های آن‌ها توضیحاتی را ارائه کردیم.

در پایان نیز گفتنی است که در کنار کاربردهای سنتی مانند چاپ کتاب و روزنامه، استفاده از چاپ به روش آفست کاربردهای گوناگونی دارد. چاپ تراکت، چاپ بروشور، چاپ برگه ویزیت، چاپ سربرگ و نهایتاً چاپ سربرگ، مواردی بودند که در این نوشته معرفی کردیم.

مطالب مرتبط با این موضوع:

انواع کاغذ‌های مورد استفاده در چاپ